Rekuperacja – niezbędna instalacja w nowoczesnym domu

Nowoczesny dom to przede wszystkim dom energooszczędny – zbudowany z materiałów i wyposażony w technologie, które pozwalają zminimalizować straty ciepła, a tym samym ilość energii potrzebnej do ogrzania budynku. Rozwiązania takie są korzystne nie tylko dla środowiska, ale również dla naszej kieszeni. Jedną z instalacji, która czyni dom prawdziwie nowoczesnym, jest rekuperacja.

Czym jest rekuperacja?

Pojęcie rekuperacji dosłownie oznacza odzysk energii. W tematyce budowlanej, nazwa ta odnosi się przede wszystkim do systemu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła z powietrza usuwanego z domu, które następnie wykorzystywane jest do ogrzewania świeżego powietrza, nawiewanego do pomieszczeń. W przypadku domów jednorodzinnych proces taki zachodzi przy wykorzystaniu urządzeń zwanych po prostu rekuperatorami, czyli głównych elementów systemu wentylacji w nowoczesnych budynkach.

Jak to działa rekuperacja?

Rekuperator jest urządzeniem montowanym wewnątrz systemu wentylacji budynku. Wymusza ono przepływ powietrza w obu kierunkach. Brak zjawiska rekuperacji w okresie zimowym oznaczałby napływ świeżego, lecz zimnego powietrza z zewnątrz, oraz wywiewanie ciepłego, zanieczyszczonego powietrza z wewnątrz pomieszczeń. Dostarczenie zimnego powietrza do domu sprawi, że temperatura wewnątrz spadnie, konieczne będzie więcej energii do jej podtrzymania. Odzyskanie ciepła z powietrza opuszczającego pomieszczenia pozwala zminimalizować straty energii. Konstrukcja rekuperatora sprawia, że oba strumienie powietrza przepływają bardzo blisko siebie, jednak nie mieszają się ze sobą. Wymiana energii odbywa się w wymienniku ciepła, czyli wykonanych z aluminium lub tworzywa sztucznego warstwach, które sprawiają, że energia ciepłego powietrza może zostać przekazana do strumienia skierowanego do środka pomieszczenia. Inaczej mówiąc, powietrze wychodzące z domu, ogrzewa wdmuchiwane świeże powietrze zewnętrzne.

Dodatkowe funkcje

Dodatkową funkcją rekuperatorów jest oczyszczanie napływającego powietrza przy pomocy specjalnych filtrów. Dzięki temu nawet latem nie musimy już otwierać okien, przez które oprócz świeżego powietrza wpuszczamy również różne zanieczyszczenia, jak kurz czy owady. Jeśli jednak mimo wszystko lubimy mieć otwarte okna, to system tego nie ogranicza – okien otwierać nie musimy, ale możemy. Dostępne są także filtry, które potrafią wyłapywać nawet pyłki, a więc jest to rozwiązanie idealne dla alergików.
Zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem energii (rekuperacji), ma kilka istotnych zalet w stosunku do niegdyś powszechnie stosowanej wentylacji grawitacyjnej. Przede wszystkich wentylowane są wszystkie pomieszczenia (poza garażem i czasami kotłownią), a nie tylko łazienka i kuchnia, gdzie wykonuje się wyciągowe kanały grawitacyjne. Poza tym intensywnością rekuperacji możemy sami sterować, dzięki czemu odpowiada naszym aktualnym potrzebom. W przypadku grawitacji działa ona tym bardziej intensywnie im zimniej jest na zewnątrz, ale potrafi również w pewnych niekorzystnych warunkach działać odwrotnie (nawiewa powietrze do łazienki i kuchni). Współcześnie rekuperacja umożliwia oprócz sterowania programatorem tygodniowym, na podobnej zasadzie jak jest to w przypadku kotłów gazowych czy pomp ciepła, także zmianę intensywności działa w pełni automatycznie, np. po przekroczeniu zaprogramowanego poziomu ppm CO2 (przy wysokim stężeniu szybciej się męczymy i zaczyna boleć głowa) lub w trakcie wykrycia zwiększenia wilgotności (np. podczas kąpieli) załącza się wyższy bieg.

Ile można zaoszczędzić

Przyjmuje się, że dzięki rekuperacji można zaoszczędzić nawet 40% kosztów ogrzewania. Jest to możliwe tylko przy ściśle określonych warunkach, ale nawet kilkanaście procent realnych oszczędności będzie odczuwalne w budżecie domowych.
Sfinansować instalację rekuperacji pomoże z pewnością odpowiednio wcześnie podjęta decyzja o jej wykonaniu. Wystarczy nie wznosić niepotrzebnych kominów (z przewodami wentylacji grawitacyjnej) a okaże się, że w ten właśnie sposób zaoszczędziliśmy połowę kwoty potrzebną na jej wykonanie. Dodatkowo zyskujemy miejsce w domu, które normalnie zajęłyby te kominy. Obróbka dachu również będzie łatwiejsza z mniejszą ilością wystających elementów, a więc również tańsza.
W ten oto sposób może okazać się, że inwestycja w komfort życia w wymarzonym domu, a taką na pewno jest instalacja rekuperacji, to tylko kilka tysięcy złotych. Jest to o tyle istotne, że w ciągu najbliższych lat, dzięki zmianom w prawie, nie będzie już możliwe budowanie domu bez rekuperacji. Jaki będzie tego skutek? Podobnie jak to jest obecnie z samochodami, gdzie nawet auta miejskie muszą mieć klimatyzację, aby znalazł się kupiec, tak w przypadku domu, za 10-15 lat trzeba będzie obniżyć bardzo cenę domu, który nie będzie posiadać takiej instalacji. Dlatego, uwzględniając opisane wcześniej oszczędności w trakcie budowy, warto zadać sobie to pytanie już teraz,: czy stać mnie na to, aby w przyszłości mój dom był o kilkadziesiąt tysięcy złotych mniej wart z powodu braku inwestycji w rekuperację kilku tysięcy złotych?